یکی از مشهورترین و محبوب‌ترین ادویه‌های ایرانی زعفران است. حتما تا به الان بارها عطر دلپذیر ادویه طلایی را در غذاهای ایرانی حس کرده‌اید. این ادویه به دلیل عطر و رنگ قوی که در غذا ایجاد می‌کند بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. از برنج زعفرانی تا جوجه کباب و انواع دسرها با این ادویه جادویی مزه بهتری دارند.
زمانیکه از انواع چاشنی یا ادویه صحبت می‌کنیم به غیر از طعم و کیفیت غذا به خواص آن هم فکر می‌کنیم. خوب است قبل از استفاده از هر ماده غذایی خواص و البته زیان‌های آن را بدانیم تا بتوانیم به بهترین شکل از آن استفاده کنیم. زعفران هم از این قاعده مستثنا نیست.
خواص زعفران را بشناسید
زعفران به داشتن تعداد زیادی خاصیت فوق‌العاده شهرت دارد. بسیاری از افراد از این گیاه برای کمک به رفع مشکلات جسمی و روانی خود استفاده می‌کنند. البته قبل از هر چیز باید به این نکته توجه کنید که زعفران یک دارو نیست و نمی‌تواند بیماری‌های جدی را درمان کند اما با توجه به انواع ویتامین‌ها و موادی که در آن وجود دارد، مصرف به اندازه زعفران می‌تواند به بهبود برخی علائم کلی کمک کند.
علاوه بر این مطالعات علمی زیادی برای اثبات خواص دارویی زعفران انجام نشده است به همین دلیل تنها به واسطه استفاده چند هزار ساله از این ادویه، نتیجه تجربی افراد و با توجه به مواد موجود در آن و مطالعات محدود می‌توانیم به خواص دارویی آن اشاره کنیم.
برای مثال می‌دانیم در زعفران انواع گروه ویتامین B وجود دارد و از طرفی از جهت علمی لزوم استفاده از ویتامین B و تاثیر آن بر بدن به اثبات رسیده است. به همین دلیل می‌توانیم بگوییم این ادویه چه تاثیری بر روی بدن خواهد داشت و چگونه به بهبود برخی علائم کمک می‌کند.
گیاه نشاط آور
شاید شما هم شنیده باشید که مصرف زعفران باعث شادی و نشاط می‌شود. داخل این چاشنی ماده‌ای به نام کروسین وجود دارد. این ماده داخل معده برای هضم بهتر به کروستین تبدیل می‌شود و در نهایت کروستین باعث ترشح بیشتر هورمون سروتونین در مغز می‌شود. سروتونین یک هورمون شادی‌آور است.
به همین دلیل معجزه این چاشنی طلایی در کاهش افسردگی رخ می‌دهد. البته این گیاه شادی‌آور تنها این تاثیر را بر روی مغز ندارد و می‌تواند تاثیرات بیشتری داشته باشد. برای مثال زعفران باعث کاهش استرس و اضطراب می‌شود که خود به نوعی در میزان شادی موثر است.
جلوگیری از پیری
صحبت از پیری باعث می‌شود به یاد چین و چروک‌های روی پوست بیفتیم. این چین و چروک‌ها اصلا بد نیستند و نشانه یک عمر زندگی و شخصیت ما هستند؛ اما خیلی‌ها دوست دارند جوان‌تر به نظر برسند تا با معیارهای زیبایی همخوان باشند. خب زعفران می‌تواند از خشکی پوست و در نتیجه ایجاد چروک جلوگیری کند.
تنها موضوع افزایش سن، ظاهر نیست بلکه مهم‌تر از آن عملکرد مغز است. آلزایمر یک بیماری رایج در دوران پیری است که در آن حافظه نزدیک فرد دچار اختلال می‌شود. کروسین موجود در زعفران می‌تواند به بهبود وضعیت بیماران مبتلا به آلزایمر کمک کند. این موضوع در آزمایشی بر روی موش‌ها بررسی شده است.
خواص زعفران حتی بیش از اینها است. این ماده با ارزش با بهبود عملکرد نورون‌ها، افزایش فعالیت آنتی‌اکسیدان‌ها و جلوگیری از مرگ سلول‌ها در مغز به فعالیت بهتر مغز کمک می‌کند. به همین دلیل زعفران می‌تواند از مغز در مقابل آسیب محافظت کند.
کاهش وزن
اضافه شدن مقداری زعفران به رژیم غذایی می‌تواند به کاهش چربی بدن کمک کند. اما چطور؟ این ادویه در حقیقت به جذب چربی کمتر و بهبود هضم غذا کمک می‌کند و این موضوع در لاغر شدن موثر است. علاوه بر این مصرف این چاشنی منجر به کاهش کلسترول خون هم می‌شود که در سلامت بدن موثر است.
مسئله به کاهش جذب چربی ختم نمی‌شود. زعفران به کاهش کالری قابل جذب از غذا منجر می‌شود و نهایتا باعث می‌شود گلوکز و چربی بیشتری برای تامین انرژی بدن سوزانده شود. تمام این موارد به همراه رژیم غذایی مناسب و ورزش می‌تواند باعث کاهش وزن و لاغر شدن افراد بشود.
فواید دیگر مصرف
مقدار زیادی آنتی‌اکسیدان در زعفران وجود دارد و این آنتی‌اکسیدان‌ها به درمان زخم و بهبود التهابات در بدن کمک می‌کند. اما تعداد زیادی خاصیت درمانی دیگر نیز برای این ادویه پرخاصیت در نظر گرفته شده است:
- کمک به درمان آسم
- کمک به درمان دیابت
- کمک به بینایی چشم
- کمک به استحکام استخوان‌ها
- کمک به عملکرد کبد
برای اینکه بتوانیم از این همه فایده استفاده کنیم خوب است از زعفران به عنوان یک چاشنی در غذاهای مختلف استفاده کنیم. البته اطمینان از کیفیت ادویه هم بسیار مهم است. چاشنی زعفران لانزا با استفاده از زعفران مرغوب و ترکیب آن با سایر ادویه‌های گیاهی باکیفیت، یک چاشنی عالی برای مزه‌دار کردن غذای شما است. با استفاده از لانزا می‌توانید در زمان کوتاه غذایی باکیفیت و لذیذ درست کنید.
مضرات زعفران را بشناسید
تا به اینجا تنها درباره فواید زعفران صحبت کردیم اما آیا مصرف آن می‌تواند خطرساز باشد؟ هیچ ماده غذایی وجود ندارد که بتوانید در مقدار بالا آن را مصرف کنید. این ادویه هم اگر به اندازه و مناسب مصرف نشود می‌تواند مشکلاتی برای شما ایجاد کند که خوب است قبل از مصرف از آن آگاه باشید.
میزان مصرف
اگر می‌خواهید زعفران را به صورت روزانه مصرف کنید باید مراقب میزان مصرف خود باشید. مصرفی ۳۰ تا ۵۰ میلی‌گرم دو بار در روز مشکلی ندارد اما مصرف بیش از این میزان توصیه نمی‌شود. بهتر است مصرف روزانه این ادویه در بلند مدت اتفاق نیفتد.
همچنین مصرف زعفران برای خانم‌های باردار به هیچ وجه توصیه نمی‌شود مگر مقدار کمی از آن. چراکه خوردن مقدار زیاد آن می‌تواند خطر سقط جنین را به همراه داشته باشد.
مصرف بیش از اندازه این چاشنی عوارض جدی مثل خشکی دهان، اسهال، زردی پوست و چشم، سرگیجه و حالت تهوع را ایجاد می‌کند. بنابراین برای مصرف روزانه حتما به میزان آن توجه کنید.
به علاوه ممکن است بدن برخی افراد به مواد داخل این ادویه از جمله کاروتئونید حساسیت نشان دهد. بنابراین اگر هر علامتی از حساسیت را مشاهده کردید حتما مصرف زعفران را قطع کرده و با پزشک خود مشورت کنید. در صورت مصرف یک داروی خاص بهتر است مراقب تداخل دارویی هم باشید. مثلا در صورت مصرف داروهای افسردگی حتما با پزشک خود مشورت کنید تا از هر مشکلی پیشگیری کنید.
زعفران دم کرده
در مصرف زعفران به دو موضوع توجه کنید. اول از همه مراقب زعفران‌های تقلبی باشید. خرید زعفران تقلبی تنها ضرر مالی به همراه دارد؛ بلکه این امکان وجود دارد که داخل آن از رنگ‌های غیر استاندارد و مضر استفاده شده باشد. در نگاه اول تشخیص زعفران‌های اصل از تقلبی سخت است به همین دلیل بهترین راه‌حل، خرید از برندها و فروشگاه‌های معتبر است.
دومین موضوع نگهداری از زعفران است. این ادویه تا زمانیکه دم نشده باشد، برای مدت زیادی سالم و باکیفیت باقی می‌ماند اما زمانی که آن را دم می‌کنید احتمال کپک زدن و رشد باکتری در آن زیاد خواهد بود. پس زعفران دم‌شده را حتی داخل یخچال طولانی مدت نگه ندارید.
برای استفاده از زعفران به عنوان چاشنی غذا به دنبال بهترین برندها باشید. چاشنی زعفران لانزا کیفیت بالایی دارد. در این چاشنی ترکیب مناسبی از زعفران و سایر ادویه‌ها وجود دارد که طعم و عطر غذا را بهتر می‌کند. می‌توانید از این چاشنی برای پخت غذا و یا مزه‌دار کردن جوجه، گوشت، مرغ و ماهی استفاده کنید.
